در این گفتوگو، دکتر خلیل کاظمنیا، معاون بهداشت و درمان قرارگاه اباصالح المهدی (عج)، از دستاوردهای بینظیر ایران در حوزه رادیوداروها و تأثیر آن بر درمان سرطان صحبت میکند. این گفتوگو در خصوص چرخه تولید رادیودارو، جایگاه جهانی ایران و آینده پیشرو در عرصه پزشکی هستهای بهطور ویژهای متمرکز است.
رادیوداروها؛ پیوند دانش هستهای با درمانهای نوین
دکتر خلیل کاظمنیا در ابتدا از اهمیت رادیوداروها در درمان سرطانهای پیچیده سخن گفت و توضیح داد: “رادیوداروها داروهایی هستند که با بهرهگیری از ایزوتوپهای پرتوزا، بهطور مستقیم سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهند. این فناوری به پزشکان این امکان را میدهد که با دقتی بیسابقه سلولهای بدخیم را از بین ببرند، در حالیکه بافتهای سالم بدن تا حد زیادی مصون میمانند.”
وی افزود: “ایران امروز با تولید ۷۲ نوع رادیودارو و تحقیق روی ۲۰ محصول جدید، به یکی از معدود کشورهای جهان تبدیل شده که چرخه کامل تولید این داروها را در اختیار دارد. این چرخه شامل مراحل مختلف از جمله غنیسازی اورانیوم، تولید سوخت رآکتور، جداسازی ایزوتوپهای پرتوزا و در نهایت طراحی داروهای درمانی است.”
جایگاه جهانی و افتخار ملی
دکتر کاظمنیا در خصوص جایگاه ایران در عرصه جهانی تولید رادیوداروها گفت: “محصولات هستهای درمانی ایران امروز در ردیف کشورهای پیشرفته جهان قرار دارند. برخی از رادیوداروی ایرانی قادرند بیش از ۳۰ نوع سرطان را درمان کنند، که این دستاورد در سطح بینالمللی بینظیر است. این موفقیت نهتنها نشاندهنده پیشرفتهای علمی ایران، بلکه نشان میدهد که صنعت هستهای کشور در حوزه سلامت نیز نقشی حیاتی ایفا میکند.”
توسعه زیرساختهای تشخیصی و درمانی
معاون بهداشت و درمان قرارگاه اباصالح المهدی (عج) در ادامه به اهمیت توسعه زیرساختهای تشخیصی و درمانی در کشور اشاره کرد و توضیح داد: “در سال ۱۴۰۰، تنها ۷ دستگاه پتاسکن در ایران فعال بود که بیماران برای استفاده از آنها باید مدتها منتظر میماندند. امروز این تعداد به بیش از ۲۵ دستگاه رسیده و برنامهریزی شده تا در آینده نزدیک این تعداد به ۵۰ دستگاه افزایش یابد. این رشد قابل توجه باعث تسهیل دسترسی بیماران به خدمات تشخیصی پیشرفته و تسریع در روند درمان آنها شده است.”
دکتر کاظمنیا همچنین از ایجاد ۵ مرکز سیکلوترون در کشور خبر داد که بهعنوان قطبهای اصلی تولید رادیودارو فعالیت خواهند کرد و افزود: “این مراکز میتوانند ظرفیت ملی را بهطور بنیادین ارتقا دهند و بهویژه در مناطق مختلف کشور خدمات درمانی فراهم کنند.”
کاهش هزینههای درمان و دسترسی همگانی
دکتر کاظمنیا در خصوص تفاوت هزینههای درمان با رادیوداروها در داخل و خارج از کشور بیان کرد: “در خارج از کشور، درمانهای مبتنی بر رادیودارو هزینهای بالغ بر ۱۲ تا ۱۳ هزار دلار دارند. این مبلغ برای بسیاری از خانوادهها غیرقابل تأمین است. اما در ایران، این خدمات با هزینهای بسیار پایینتر در دسترس همگان قرار دارد. این امر نهتنها بار مالی خانوادهها را کاهش میدهد، بلکه عدالت درمانی را تقویت کرده و بهطور مستقیم نشاندهنده توانمندی علمی و اقتصادی کشور در حوزه سلامت است.”
نقش صنعت هستهای در سلامت
دکتر کاظمنیا ادامه داد: “تولید رادیوداروها بهطور مستقیم به صنعت غنیسازی اورانیوم و تولید سوخت رآکتور وابسته است. ایران با اتکا به این ظرفیتهای استراتژیک توانسته چرخه کامل تولید رادیودارو را در داخل کشور محقق کند. این فرآیند، نماد پیوند علم هستهای با پزشکی بالینی است و نشان میدهد که صنعت هستهای ایران نهتنها یک حوزه انرژی، بلکه یک ستون حیاتی در نظام سلامت کشور است.”
نوآوریهای تازه در درمان سرطان
در بخش دیگری از این گفتوگو، دکتر کاظمنیا از نوآوریهای جدید ایران در تولید رادیوداروها برای درمان سرطانهای خاص خبر داد و گفت: “در حال حاضر دو رادیوداروی جدید برای درمان سرطانهای پوست با بدخیمی بالا معرفی شدهاند. نتایج اولیه آزمایشهای بالینی نشاندهنده اثربخشی چشمگیر این داروها است و این نوآوریها امیدی جدید برای بیماران فراهم کردهاند.”
وی همچنین تأکید کرد که روند تحقیق و توسعه در این زمینه همچنان ادامه دارد و هر دارویی که به نتایج مثبت برسد، پس از تکمیل مراحل آزمایش بالینی رونمایی خواهد شد.
رشد چشمگیر تولید و مسیر آینده
دکتر کاظمنیا در خصوص رشد تولید رادیوداروها در کشور گفت: “تنها دو سال پیش، ایران پنج محصول دائمی در حوزه رادیودارو داشت. امروز این تعداد به ۷۲ محصول رسیده است و بهطور مستمر در حال افزایش است. این پیشرفت نشاندهنده عزم ملی برای تبدیل ایران به یکی از قدرتهای جهانی در حوزه پزشکی هستهای است.”
وی افزود: “در آینده نزدیک، با توسعه مراکز سیکلوترون و افزایش تعداد دستگاههای پتاسکن، ایران قادر خواهد بود به یکی از رهبران جهانی در درمان سرطان تبدیل شود. این دستاورد نهتنها یک موفقیت علمی، بلکه یک سرمایه ملی است که نسلهای آینده از آن بهرهمند خواهند شد.”
