با گذشت شش ماه از جنگ تحمیلی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران، بازخوانی راهبردهای کلان اقتصادی کشور در کلام رهبر معظم انقلاب، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. در شرایطی که فشارهای ترکیبی نظامی، اقتصادی و رسانهای بهصورت همزمان علیه ملت ایران اعمال شده، بیانات رهبر انقلاب نقشهای روشن از مسیر عبور از تنگناها و تثبیت اقتدار اقتصادی کشور ترسیم میکند.
مروری بر سخنان و فرامین رهبر معظم انقلاب در این دوره نشان میدهد که «اقتصاد» نه صرفاً یک حوزه اجرایی، بلکه میدان اصلی تقابل ارادهها و سنجهای برای سنجش توانمندی ملی تلقی شده است. تأکید مکرر ایشان بر قویشدن کشور، تقویت مؤلفههای قدرت ملی، بیاثر کردن فشار دشمن و اتکای درونزا به ظرفیتهای داخلی، چارچوب اصلی این نگاه راهبردی را شکل میدهد.
در این منظومه فکری، حل مسائل معیشتی مردم و ساماندهی اقتصاد، مستلزم مجموعهای از اقدامات همزمان در دولت و جامعه است. از یکسو، دولت موظف به پیگیری مستمر، اولویتبندی صحیح کارها بر اساس فوریت و زیرساختی بودن، پرهیز از موازیکاری و سبکسازی بدنه اجرایی شده و از سوی دیگر، مردم به پرهیز از اسراف، حفظ روحیه کار و تلاش و مشارکت فعال در صیانت از منابع کشور فراخوانده شدهاند.
رهبر انقلاب در تبیین الزامات مدیریت اقتصادی، بهصراحت نسبت به رهاشدگی بازار هشدار داده و تأکید کردهاند که ثبات بازار و تأمین بهموقع کالاهای اساسی، نقشی مستقیم در آرامش روانی جامعه و امنیت غذایی کشور دارد. در همین چارچوب، توصیه به استفاده از ابزارهایی همچون کالابرگ الکترونیکی با قیمت ثابت، رفع انحصار از واردات کالاهای اساسی و افزایش نظارت بر زنجیره تأمین، نشاندهنده نگاه عملیاتی و جزئینگر به معیشت مردم است.
در حوزه تولید، احیای واحدهای راکد، حمایت از تولید داخلی و توجه ویژه به افزایش بهرهوری در بخشهایی همچون نفت و انرژی، از محورهای ثابت بیانات ایشان به شمار میرود. تأکید بر استفاده از ظرفیت نخبگان جوان و دانشبنیان در ارتقای روشهای تولید نفت و توسعه فناوریهای نوین، پیامی روشن درباره نقش علم در اقتصاد مقاومتی دارد. در همین راستا، هشدار نسبت به افت شتاب پیشرفت علمی کشور، بهمنزله زنگ خطری برای آینده اقتصادی و اقتدار ملی تلقی میشود.
از سوی دیگر، نگاه رهبر انقلاب به سیاست خارجی نیز پیوندی مستقیم با اقتصاد دارد. توصیه به گسترش و پیگیری روابط اقتصادی با کشورهایی همچون چین، در کنار تأکید بر بیاعتمادی به مذاکره با آمریکا در شرایط کنونی، نشان میدهد که دیپلماسی اقتصادی باید مبتنی بر واقعبینی، تنوع شرکای تجاری و پرهیز از شرطیسازی اقتصاد باشد. در این چارچوب، انتظار کشیدن برای تحولات بیرونی بهعنوان یک آفت راهبردی معرفی شده و بر ضرورت تکیه بر ابتکار عمل داخلی تأکید شده است.
در سطح گفتمانی و رسانهای نیز، رهبر انقلاب صراحتاً مسئولان و رسانهها را به «روایت قدرتها، نه ضعفها» فراخواندهاند. این رویکرد، ناظر بر جنگ روایتها در عرصه اقتصادی است؛ جایی که برجستهسازی پیشرفتها، توانمندیها و ظرفیتهای کشور میتواند نقش تعیینکنندهای در حفظ امید اجتماعی و خنثیسازی عملیات روانی دشمن ایفا کند.
همچنین توجه به عدالت اجتماعی، از جمله تأکید بر برابری حقوق زن و مرد در محیط کار و صیانت از حقوق زنان شاغل، نشان میدهد که اقتصاد مطلوب از منظر رهبر انقلاب، اقتصادی صرفاً مبتنی بر اعداد و شاخصها نیست، بلکه با کرامت انسانی و عدالت اجتماعی گره خورده است.
مجموع این بیانات، تصویری منسجم از یک راهبرد اقتصادی جامع ارائه میدهد؛ راهبردی که بر قویشدن همهجانبه کشور، از مدیریت و تولید گرفته تا علم، انرژی، بازار و فرهنگ عمومی استوار است. در چنین چارچوبی، عبور از فشارهای اقتصادی نه با عقبنشینی یا امید بستن به دشمن، بلکه با تقویت درونزا، هوشمندی مدیریتی و مشارکت فعال مردم امکانپذیر خواهد بود.
گزارش حاضر که همزمان با انتشار مجموعهای از عکسنوشتها بر اساس بیانات رهبر معظم انقلاب تنظیم شده، تلاشی است برای بازنمایی دقیق، شفاف و رسانهپسند این نقشه راه اقتصادی؛ نقشهای که در میانه جنگ ترکیبی، میتواند قطبنمای تصمیمسازی و روایتسازی در فضای رسانهای کشور باشد.
