کاهش وابستگی به دلار با ورود به نظام مالی نوظهور جهانی
کاهش وابستگی به دلار با ورود به نظام مالی نوظهور جهانی
چین اخیراً از راه‌اندازی سامانه تسویه پرداخت فرامرزی مبتنی بر یوآن دیجیتال خبر داده است. این سامانه، که با استفاده از فناوری بلاک‌چین طراحی شده، به عنوان یک زیرساخت مالی نوآورانه قادر است با شبکه سوئیفت دلار آمریکا رقابت مستقیم داشته باشد.

بانک خلق چین (PBOC) این سامانه را توسعه داده است که از فناوری Distributed Ledger Technology (DLT) بهره می‌برد و به واسطه این فناوری، تسویه آنی تراکنش‌ها (Real-Time Gross Settlement) در سطح جهانی به شکلی سریع و کم‌هزینه انجام می‌شود.

این سامانه با کاهش زمان تسویه به حدود ۷ ثانیه و استفاده از روش‌های پیشرفته رمزنگاری، امنیت و شفافیت بالایی را برای تراکنش‌های مالی فراهم کرده است. از سوی دیگر، این فناوری ریسک‌های تقلب و تأخیر در فرآیند تسویه را به حداقل می‌رساند و در نهایت، هزینه‌های عملیاتی تسویه بین‌المللی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

تقویت جایگاه یوآن دیجیتال در نظام مالی جهانی

از منظر راهبردی، راه‌اندازی این سامانه هدف دارد تا جایگاه یوآن دیجیتال را در مبادلات تجاری بین‌المللی گسترش داده و استفاده از آن را تسهیل نماید. این سامانه در حال حاضر با تعدادی از کشورهای مختلف در تعامل است و بخش قابل توجهی از حجم مبادلات تجاری منطقه‌ای را پوشش می‌دهد.

در بعد فناوری، بلاک‌چین به عنوان ساختاری مطمئن و شفاف برای انتقال وجوه بین‌المللی بدون واسطه شناخته می‌شود که نه تنها سرعت بالایی دارد بلکه هزینه‌ها را تا ۷۵ درصد کاهش می‌دهد. پذیرش این سامانه توسط بیش از ۲۳ بانک مرکزی جهان نشان‌دهنده پذیرش گسترده و اعتبار بالای زیرساخت مالی چین در سطح جهانی است.

پیوستن ایران به سامانه یوآن دیجیتال و کاهش تحریم‌ها

برای نظام بانکی و مالی جمهوری اسلامی ایران، پیوستن به این سامانه نوین مبتنی بر بلاک‌چین می‌تواند به عنوان راهکاری عملی برای مقابله با محدودیت‌های تحریمی و رفع چالش‌های موجود در دسترسی به شبکه سوئیفت عمل کند. این فرصت به ویژه در قالب همکاری‌های استراتژیک ایران و چین می‌تواند زمینه‌ساز توسعه مبادلات غیر دلاری و گسترش استفاده از فناوری‌های نوین مالی در کشور شود.

در همین راستا، به‌روزرسانی روندهای تنظیم‌گری داخلی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تصمیماتی نظیر انحلال بانک آینده و تعلیق هیأت مدیره بانک ملل، هر چند ممکن است در کوتاه‌مدت تأثیری بر اعتماد عمومی داشته باشد، اما در نهایت به بهبود ساختارهای مدیریتی و ارتقای توان تنظیم‌گری نظام بانکی ایران منجر خواهد شد. بازنگری در سازوکارهای نظارتی و افزایش ثبات در فرآیندهای حاکمیتی، پیش‌نیازهای ضروری برای تعامل مؤثر با این سامانه‌های مالی نوین بر پایه بلاک‌چین هستند.

تحول اقتصادی و توسعه پایدار در سایه یوآن دیجیتال

ورود ایران به سامانه تسویه برون‌مرزی یوآن دیجیتال فراتر از یک تحول فناورانه است. این اتصال، به معنای ورود استراتژیک به نظام مالی جهانی نوظهور و کاهش وابستگی به دلار است. ایران از این طریق می‌تواند به صورت عملیاتی تحریم‌های مالی و بانکی غرب را دور بزند و همزمان دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه در همکاری‌های راهبردی با کشورهای آسیایی و خاورمیانه‌ای، را گسترش دهد.

این تحول، علاوه بر ارتقای جایگاه اقتصادی کشور در عرصه بین‌المللی، می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، ارتقای فناوری‌های نوین، و افزایش امنیت اقتصادی در سطح داخلی و خارجی کمک کند.

چالش‌ها و ضرورت‌های مدیریت ریسک

با این حال، همراه با این فرصت‌ها، باید برای مدیریت ریسک‌های دیپلماتیک، تحریم‌های احتمالی ثانویه و چالش‌های امنیت سایبری اقدامات هوشمندانه‌ای انجام شود. بهره‌برداری از ظرفیت‌های این سامانه نقطه آغازی برای ورود ایران به اقتصاد دیجیتال جهانی است که می‌تواند زمینه‌ساز تحولات اقتصادی، مالی و تجاری مثبت برای کشور باشد و ایران را در مسیر توسعه پایدار و تقویت استقلال مالی قرار دهد.

این فرصت منحصر به فرد به ایران امکان می‌دهد تا ضمن حفظ انعطاف‌پذیری در مواجهه با تحریم‌ها، نقش فعال‌تری در نظام مالی منطقه‌ای و جهانی ایفا کرده و به عنوان یک بازیگر کلیدی در جریان تحول دیجیتالی نظام پرداخت بین‌الملل شناخته شود. ایران در پرتو این حرکت می‌تواند علاوه بر بهبود شرایط اقتصادی، اعتماد و اعتبار خود را در بازارهای جهانی افزایش داده و گامی مؤثر در ثبات بازارهای داخلی و خارجی بردارد.

در یادداشت‌های آینده، به‌طور مفصل‌تر به فرصت‌ها و تهدیدهای احتمالی پیوستن نظام مالی و بانکی ایران به این سامانه نوظهور پرداخته خواهد شد.

  • نویسنده : دکتر مهرداد سراجی
لینک کوتاه :