روستای «دهبرآفتاب» از توابع شهرستان بویراحمد در استان کهگیلویه و بویراحمد، نمونهای کمنظیر از همنشینی هویت دینی، سرمایه اجتماعی و ظرفیتهای توسعهمحور است؛ روستایی که نام آن بیش از هر چیز، با ایثار، شهادت، ساداتبودن و وفاداری تاریخی به انقلاب اسلامی گره خورده و در عین حال، واجد ظرفیتهای قابل توجه اقتصادی، فرهنگی و گردشگری است.
روستایی با جمعیتی اندک و نقشی بزرگ در تاریخ دفاع مقدس دهبرآفتاب با جمعیتی حدود یکهزار و ۱۴۳ نفر، در شمار روستاهایی قرار دارد که سهمی فراتر از ظرفیت جمعیتی خود در دفاع مقدس ایفا کرده است. تقدیم ۲۷ تا ۲۹ شهید، بیش از ۱۵۰ جانباز و مجروح و حضور بیش از ۳۰۰ رزمنده از دل این روستای کوچک، آن را به یکی از نمادهای برجسته ایثار و جهاد در جنوب کشور تبدیل کرده است؛ آماری که بیانگر عمق باورهای دینی، انقلابی و روحیه مسئولیتپذیری اجتماعی مردم این منطقه است.
گلزار شهدای دهبرآفتاب، تنها یک آرامستان نیست؛ روایت زندهای از تاریخ مقاومت است که در آن، شهدایی از نوجوانان ۱۳ ساله تا رزمندگان سالخورده ۵۰ ساله در کنار یکدیگر آرمیدهاند. وجود چندین شهید با نامهای خانوادگی مشترک، تصویری روشن از ایثار خانوادگی و نسلی در راه آرمانهای انقلاب اسلامی ارائه میدهد.
سادات؛ سرمایه هویتی و اجتماعی دهبرآفتاب یکی از ویژگیهای ممتاز روستای دهبرآفتاب، ساداتبودن بیش از ۹۰ درصد جمعیت آن است؛ ویژگیای که نقش تعیینکنندهای در شکلگیری فرهنگ دینی، انسجام اجتماعی و روحیه صلحجویی مردم این منطقه داشته است. اهالی روستا همگی شیعه بوده و به صداقت، سادهزیستی و پیشگامی در حل اختلافات طایفهای در سطح منطقه شناخته میشوند.
به گفته اهالی و خانوادههای شهدا، پیوند عمیق میان دیانت، سیادت و فرهنگ جهادی، دهبرآفتاب را به پایگاهی از معنویت تبدیل کرده است؛ پایگاهی که نام آن نه با کشاورزی و اقتصاد، بلکه با گذشت، تعهد، غیرت و شهادت در حافظه جمعی استان تداعی میشود.
وجه تسمیه؛ آفتاب فیزیکی و آفتاب معنوی دهبرآفتاب در ۱۵ کیلومتری شمال شهر یاسوج و در مسیر یاسوج–سیسخت واقع شده است. تابش آفتاب از طلوع تا غروب، وجه تسمیه نام این روستاست، اما به تعبیر مردم محلی، آنچه بیش از خورشید بر این سرزمین میتابد، «آفتاب غیرت و نیکنامی شهدا»ست؛ نوری که هویت این روستا را در تاریخ معاصر ایران ماندگار کرده است.
اقتصاد روستا؛ معیشت سنتی و افقهای نوین توسعه اقتصاد دهبرآفتاب عمدتاً بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است؛ الگویی رایج در روستاهای منطقه که معیشت خانوارها را تأمین میکند. در عین حال، بخشی از ساکنان به دلیل محدودیت زمینهای کشاورزی، خوشنشین بوده و نیازمند حمایتهای هدفمند برای تثبیت معیشت هستند.
در سالهای اخیر، اجرای پروژههای زیربنایی نظیر آبرسانی، نقش مهمی در بهبود شرایط زندگی و پایداری فعالیتهای کشاورزی ایفا کرده است. این اقدامات، زمینه را برای عبور تدریجی از معیشت صرفاً سنتی و حرکت به سمت اقتصاد پایدارتر فراهم میکند.
ظرفیت گردشگری مذهبی و فرهنگی؛ فرصت مغفول توسعه محلی نزدیکی دهبرآفتاب به مرکز استان، وجود گلزار شهدای شاخص، امامزاده سیدمحمد(ع) و حسینیه شهدا، این روستا را به کانونی بالقوه برای توسعه گردشگری مذهبی، فرهنگی و حتی راهیان نور محلی تبدیل کرده است. ترکیب هویت سادات، تاریخ دفاع مقدس و طبیعت منطقه، ظرفیتی کمنظیر برای ایجاد اشتغال، تقویت اقتصاد محلی و حفظ جمعیت روستا فراهم میآورد.
کارشناسان معتقدند با برنامهریزی منسجم، سرمایهگذاری در زیرساختهای گردشگری و روایتگری حرفهای از تاریخ ایثار مردم دهبرآفتاب، میتوان «اقتصاد معنوی» را به یکی از پیشرانهای توسعه این منطقه تبدیل کرد؛ اقتصادی که همزمان حافظ هویت و مولد درآمد است.
دهبرآفتاب؛ الگوی پیوند هویت و توسعه روستای دهبرآفتاب، نمونهای روشن از این واقعیت است که سرمایه اصلی توسعه، پیش از هر چیز، سرمایه انسانی و هویتی است. ساداتبودن، فرهنگ ایثار، انسجام اجتماعی و سابقه درخشان در دفاع مقدس، پشتوانهای راهبردی برای حرکت این روستا به سوی پیشرفت متوازن است.
جمعبندی دهبرآفتاب تنها یک نقطه جغرافیایی در بویراحمد نیست؛ نمادی زنده از پیوند دین، ایثار و مسئولیت اجتماعی است. توجه هدفمند به ظرفیتهای اقتصادی، گردشگری و فرهنگی این روستا، در کنار صیانت از هویت سادات و میراث شهدا، میتواند دهبرآفتاب را به الگویی ملی از «توسعه متکی بر هویت» تبدیل کند؛ الگویی که هم گذشته پرافتخار را پاس میدارد و هم آیندهای پایدار را رقم میزند.
