۱. حضرت زهرا(س)؛ معیار حق و مرکز ولایت
جایگاه حضرت فاطمه سلاماللهعلیها در روایات، بهعنوان معیار رضایت الهی و میزان حق و باطل معرفی شده است.
۱.۱. حجّیت و مقام الهی حضرت زهرا
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمودند:
«فاطمه بضعهٌ منّی، یرضى اللهُ لرضاها ویغضبُ لغضبها.» ترجمه: «فاطمه پارهای از وجود من است؛ خداوند با رضایت او راضی میشود و با خشم او خشمگین میگردد.» (صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۸؛ بحارالأنوار، ج۴۳، ص۱۷)
این روایت نشان میدهد که رضایت و غضب حضرت زهرا، عین رضایت و غضب خداوند است.
۱.۲. محوریت فاطمه در مسیر ولایت
در الکافی آمده است:
«إنّما سُمّیت فاطمه لأنّها فُطِمت شیعتَها من النار.» ترجمه: «او فاطمه نامیده شد، زیرا شیعیانش را از آتش جدا و حفظ کرد.» (الکافی، ج۱، ص۴۵۸)
این روایت، حجّیت الهی حضرت زهرا بر شیعیان را تأیید میکند.
۲. امام زمان(عج)؛ وارث مقام حضرت زهرا(س)
در روایات مربوط به ظهور، حضرت مهدی علیهالسلام خود را با جملهای معرفی میکنند که عمق پیوند ایشان با حضرت زهرا را آشکار میسازد:
«أنا ابنُ فاطمه.» ترجمه: «من فرزند فاطمهام.» (بحارالأنوار، ج۵۲، ص۳۱۸)
۲.۱. وراثت نوری
امام باقر علیهالسلام میفرمایند:
«خُلِقنا من نورٍ واحد.» ترجمه: «ما از یک نور آفریده شدهایم.» (بحارالأنوار، ج۲۵، ص۱۴)
این روایت بیان میکند که پیوند امام عصر با حضرت زهرا، پیوند «نور با نور» و «حجّت با حجّت» است.
۲.۲. استمرار راه فاطمه در حکومت جهانی
طبق روایت:
«المهدی من وُلدِ فاطمه.» ترجمه: «مهدی از فرزندان فاطمه است.» (سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۶۸؛ کمالالدین، ج۱، ص۲۸۸)
یعنی حکومت جهانی مهدوی، ادامه راه و مکتب فاطمه زهراست.
۳. مظلومیت مشترک حضرت زهرا و امام زمان
۳.۱. فاطمه؛ نخستین مدافع ولایت
در الاحتجاج آمده است که حضرت زهرا(س) فرمودند:
«ما غضبتُ إلّا لله، ولا تکلّمتُ إلّا لله.» ترجمه: «هرگز جز برای خدا خشم نگرفتم و جز برای خدا سخن نگفتم.» (الاحتجاج، ج۱، ص۱۴۶)
این سخن، اوج دفاع ایشان از ولایت را نشان میدهد.
۳.۲. امام مهدی(عج)؛ مظلومِ غایب
در روایت آمده است:
«لا بُدّ للقائمِ من غیبه.» ترجمه: «برای قائم، غیبتی ناگزیر است.» (الکافی، ج۱، ص۳۴۰)
هر دو حجّت الهی، در مسیر ولایت، مظلومیت مشترک دارند.
۴. نقش حضرت زهرا در عصر غیبت
۴.۱. توسّل به حضرت زهرا؛ راهی برای اتصال به امام زمان
در روایت آمده است:
«مَن أراد التوسّلَ إلى الله فلیتوسّل بنا أهلَ البیت.» ترجمه: «هر کس میخواهد به خدا توسل جوید، باید به ما اهلبیت توسل کند.» (بحارالأنوار، ج۹۴، ص۳۱)
در روایات، توسّل به حضرت زهرا یکی از راههای تقرب به امام زمان معرفی شده است.
۴.۲. اشک بر فاطمه؛ مقدمه معرفت امام عصر
علامه مجلسی نقل میکند:
«البکاء على فاطمه یرقّق القلب.» ترجمه: «گریه بر فاطمه، قلب را نرم میکند.» (بحارالأنوار، ج۴۳، ص۱۸۲)
و نرمشدن قلب، مقدمه معرفت امام زمان است.
۵. نقش حضرت زهرا در تحقق ظهور
دیدگاه روایی شیعه بیان میکند که یکی از اهداف ظهور، روشنکردن حق حضرت زهراست.
۵.۱. انتقام مظلومیت فاطمه
امام صادق علیهالسلام میفرمایند:
«إنّ لِقائمِنا انتقاماً مِن کلّ مَن ظَلَم فاطمه.» ترجمه: «قائم ما از هر کس که به فاطمه ستم کرده باشد، انتقام خواهد گرفت.» (بحارالأنوار، ج۵۳، ص۹۱)
طبق این روایت، ظهور حضرت مهدی(عج)، ادامه قیام فاطمه است.
۵.۲. یادکرد حضرت فاطمه در آغاز ظهور
در روایات آمده است که امام مهدی هنگام ظهور میفرمایند:
«یا أهلَ العالم! إنّ جدّی فاطمه قُتلت مظلومه.» ترجمه: «ای مردم جهان! جدّهام فاطمه، مظلومانه کشته شد.» (دلائل الإمامه، ص۲۴۴)
این روایت نشان میدهد که مظلومیت فاطمه در متن حرکت جهانی مهدوی قرار دارد و اشاره به انتقام امام عصر از دشمنان حضرت زهرا دارد.
۶. حقیقت نوری و پیوند ملکوتی
در کمالالدین آمده است:
«نحن حججُ الله على خلقه، وفاطمه حجّهٌ علینا.» ترجمه: «ما حجتهای خدا بر خلق هستیم و فاطمه حجت بر ماست.» (کمالالدین، ج۱، ص۲۵۷)
این حدیث، جایگاه بینظیر حضرت زهرا را حتی نسبت به امامان(ع) نشان میدهد و روشن میسازد که امام مهدی نیز تحت ولایت ملکوتی مادرش فاطمه است.
نتیجه
امام زمان علیهالسلام وارث رسالت مادر خویش است؛ او آخرین پژواک فریاد مظلومیت زهرا و تحققبخش آرمانهای بلند اوست. ظهور مهدی، شکوفایی راهی است که فاطمه در دل تاریخ کاشت: مسیر عدالت، ایمان، پاکی و ولایت.
هر گامی که قائم آلمحمد در مسیر عدل برمیدارد، انعکاسی است از ایستادگی و نورانیت فاطمه. آنجا که فاطمه آغاز میکند، مهدی به کمال میرساند؛ آنجا که فاطمه میسوزد، مهدی قیام میکند؛ آنجا که فاطمه مظلوم میماند، مهدی حق را آشکار میسازد.
و چنین است که تاریخ با نام فاطمه آغاز میشود و با ظهور مهدی به ثمر مینشیند. این است راز پیوند عمیق حضرت زهرا و امام زمان؛ پیوندی که نه در گذر زمان فرسوده میشود و نه در دلها خاموش.
