استان کرمان به عنوان پهناورترین استان کشور، با وسعتی بیش از ۱۸۳ هزار کیلومتر مربع و سهم حدود ۱۱ درصد از مساحت ایران، یکی از مهمترین قطبهای اقتصادی و انرژی کشور به شمار میرود. بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط جناب آقای دکتر طالبی، استاندار محترم کرمان، میزان تولید برق این استان حدود ۴ هزار مگاوات و میزان مصرف آن نزدیک به ۳ هزار مگاوات است. این اختلاف قابل توجه، کرمان را در زمره استانهای برخوردار از تراز مثبت انرژی برق قرار میدهد؛ به گونهای که علاوه بر تأمین نیاز داخلی، بخشی از برق تولیدی نیز به شبکه سراسری انتقال مییابد. وجود این برتری مثبت انرژی، همراه با زیرساختهای گسترده انتقال و تولید، جایگاه استان را در حوزه مدیریت انرژی کشور بیش از پیش تقویت کرده است. همچنین ظرفیتهای موجود در پستهای فوق توزیع و خطوط انتقال، بستر مناسبی برای توسعه پروژههای جدید در بخش انرژی برق فراهم آورده است.
استان کرمان با بهرهمندی از حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال، آسمانی صاف، رطوبت اندک و تابش پایدار خورشید، از مستعدترین مناطق ایران برای توسعه انرژی خورشیدی محسوب میشود. بر اساس آمار سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا)، میانگین تابش خورشیدی در این استان بین ۵.۵ تا ۵.۷ کیلووات ساعت بر متر مربع در روز است؛ شاخصی که کرمان را در ردیف مناطق ممتاز کشور از نظر ظرفیت بالقوه تولید انرژی خورشیدی قرار میدهد.
موقعیت زمینشناسی و قرارگیری استان کرمان در کمربند خورشیدی ایران، موجب شده است بسیاری از شهرهای استان از جمله سیرجان، شهر بابک، زرند، رفسنجان، کهنوج و کرمان، دارای شدت تابش بالاتر از میانگین کشوری باشند. این ویژگی، مناطق مذکور را به گزینههایی ایدهآل برای احداث مزارع خورشیدی تبدیل نموده است (شکل ۱).
شکل ۱- اطلس میانگین تولید سالانه فتوولتائیک (مرجع: ساتبا) |
طبق گزارش «مسائل راهبردی بخش انرژی در برنامه هفتم توسعه» منتشر شده توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، استان کرمان با حدود ۵۷۰۰ مگاوات ظرفیت بالقوه، به عنوان برترین استان کشور در حوزه بهرهبرداری از انرژی خورشیدی معرفی شده است. در حالی که بر اساس آمار رسمی سازمان ساتبا، مجموع ظرفیت نیروگاههای خورشیدی احداث شده در این استان تا پایان مهر ماه ۱۴۰۴ ، حدود ۲۷۱ مگاوات است. این فاصله قابل توجه، بیانگر فرصتهای بسیار گسترده برای توسعه نیروگاههای خورشیدی در استان کرمان است.
با برگزاری جلسات راهبردی به ریاست فرماندهی قرارگاه ابا صالح المهدی (عج) و تمرکز ویژه بر توسعه زیرساختهای انرژی، استان کرمان به عنوان نخستین استان هدف، برای احداث نیروگاههای خورشیدی انتخاب گردید. در این راستا، پنج سایت با مجموع ظرفیت ۵۰ مگاوات در نظر گرفته شد؛ به گونهای که امکان اتصال این سایتها به شبکه برق سراسری با حداقل هزینههای جانبی فراهم باشد.
به دنبال این تصمیم، تیمهای کارشناسی به مناطق مورد نظر اعزام و بررسیهای میدانی دقیق صورت پذیرفت. بر اساس اعلام کمیته فنی انرژی قرارگاه ابا صالح المهدی (عج)، سایتهای تعیین شده از نظر وسعت زمین، دسترسی مناسب به جادههای اصلی، مجاورت با پستهای برق و خطوط انتقال و سایر الزامات فنی، دارای شرایط مطلوب برای طراحی بهینه و اجرای نیروگاه خورشیدی با حداکثر بازدهی میباشند.
در این زمینه، جلسات متعددی در خصوص تأمین سرمایه مورد نیاز و نیز انتخاب پیمانکار ذیصلاح برگزار و مکاتبات اولیه برای اخذ پروانه احداث نیروگاه خورشیدی در سایتهای مورد اشاره انجام شده است.
پیش از این، حمایتهای جناب آقای دکتر طالبی، استاندار محترم کرمان و مجموعه استانداری، نقش مهمی در پیشبرد مراحل اولیه این طرح داشته است. انتظار میرود با تداوم این حمایتها و همراهی سایر نهادهای ذیربط، روند اخذ مجوزها و اجرای این پروژه با سرعت و هماهنگی بیشتری دنبال شود. گزارشات مربوط به روند پیشرفت پروژه در مراحل مختلف، متعاقباً منتشر و در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت.
قرارگاه ابا صالح المهدی (عج) امیدوار است با بهرهگیری از ظرفیتهای کارشناسی و اجرایی خود، گامی مؤثر در راستای تحقق رهنمودهای مقام معظم رهبری و توسعه زیرساختهای انرژی پاک در کشور بردارد.
