یاد و نام مردی که تاریخ را از مسیر انحراف بازگرداند
سالها از شهادت آیتالله سیدحسن مدرس گذشته، اما هنوز در کوچهپسکوچههای کاشمر و حتی در ذهن مردم سراسر ایران، نام او با حقگویی، شجاعت و مردمباوری گره خورده است. مروری بر زندگی او نشان میدهد که مدرس از معدود چهرههایی بود که در بحبوحه قحطی، جنگ جهانی اول، نفوذ بیگانگان و انحراف مشروطه، نه تنها سکوت نکرد بلکه با صدایی بلند مسیر سیاست کشور را تغییر داد.
مدرس بارها گفته بود: «سیاست ما دیانت ماست.» همین تعبیر، شاکله تمام مواضع و رفتار سیاسی او بود؛ سیاستورزیای با تکیه بر اخلاق، شفافیت و منطق، نه معاملهگریهای رایج قدرت.
گفتوگو با امام جمعه کاشمر: «مدرس، مخالفِ عاقل بود»
حجتالاسلام جواد طاهری، امام جمعه کاشمر، مدرس را الگویی کمنظیر معرفی کرد:
«شهید مدرس الگوی یک انسان عاقل، شجاع، زاهد و شفاف است. اگر امروز مدیران ما به این الگو نزدیک شوند، بخش زیادی از مشکلات کشور حل خواهد شد.»
او با اشاره به مقاومت مدرس در برابر قرارداد ۱۹۱۹ وثوقالدوله گفت:«مدرس آنقدر قاطع ایستاد که عملاً کابینه را ساقط کرد. در مجلس اقلیت بود اما با قدرت منطق، یک نفره مقابل یک دولت ایستادگی میکرد.»
طاهری، انتقال مدرس به خواف و بعد کاشمر را ناشی از نگرانی رضاخان از محبوبیت مردمی او دانست:«حتی در تبعید هم محبوبیتش زیاد شد. رضاخان میدانست با چه مخالف عاقلی روبهروست. این عقلانیت، همان چیزی است که دشمنانش بیش از همه تأیید میکردند.»
گفتوگو با رئیس تبلیغات اسلامی کاشمر: «نسل نوجوان در مدرس، الگوی وطندوستی میبیند»
حجتالاسلام محمدحسین صداقتی، رئیس اداره تبلیغات اسلامی کاشمر، تأکید کرد که مدرس برای نسل نوجوان، تنها یک شخصیت تاریخی نیست:
«نوجوانها وقتی در زیارتگاه مدرس برنامه اجرا میکنند، بیش از هر چیز شجاعت، ایراندوستی و قاطعیت او را تحسین میکنند.»
او از طرحهای آموزشی ویژه نوجوانان خبر داد و گفت:«در یک پژوهش میدانی بین ۲۰۰ نوجوان، مشخص شد موضوعاتی مانند غیرت ملی، وطندوستی و دفاع از حق بیشترین جاذبه را برای آنها داشته است. این ظرفیت باید فعال شود.»
دیدگاه رئیس شورای اسلامی کاشمر: «مدرس شجاعت را با آرامش و منطق آمیخته بود»
حجتالاسلام میثم خزاعی، رئیس شورای اسلامی شهر کاشمر، گفت:
«مدرس سیاستمدار نبود؛ او معلم اخلاق سیاست بود. در اوج تهدید، از حقیقت فاصله نگرفت. این همان چیزی است که امروز باید دوباره در سیاست ما احیا شود.»
او افزود:«مدرس به ما یاد داد مسئولیتپذیری بر مقام مقدم است، صداقت بر شعار برتری دارد و استقلالخواهی قابل معامله نیست.»
زیارتگاه مدرس؛ از مکان زیارت تا قطب فرهنگی ترشیز
محمد یعقوبی، مدیر آرامگاه شهید مدرس، وضعیت کنونی زیارتگاه را چنین توضیح میدهد:
«زیارتگاه به یکی از قطبهای فرهنگی جنوب خراسان تبدیل شده است. نهفقط زیارت؛ بلکه برنامههای فرهنگی، قرآن، کارگاههای آموزشی و فعالیت رسانهمحور برای نوجوانان.»
او با انتقاد از عملی نشدن اعتبارات عمرانی افزود:«با تکمیل طرحهای توسعهای، زیارتگاه مدرس میتواند به یک مرکز ملی فرهنگی تبدیل شود. ظرفیت آن بسیار فراتر از وضعیت فعلی است.»
مدرس؛ الگویی برای امروز، نه دیروز
مرور مواضع و رفتار سیاسی شهید مدرس نشان میدهد:
- سیاست را از جنس اخلاق میدانست.
- در سختترین شرایط از مردم جدا نشد.
- حقیقت را فدای مصلحت نکرد.
- با استبداد رضاخانی بیپروا جنگید.
- شجاعت را همراه با منطق به کار گرفت.
- نسبت به دنیا و مقام بیاعتنا بود.
- شفافیت را شرط سیاستمداری میدانست.
امروز که جامعه بیش از همیشه به بازسازی اعتماد عمومی و سیاستورزی شفاف نیاز دارد، بازخوانی شخصیت مدرس ضرورتی فرهنگی است؛ نه یک مراسم نمادین.
جمعبندی راهبردی برای رسانهها
- مدرس میتواند الگوی سیاستورزی اخلاقی برای نسل جدید معرفی شود.
- زیارتگاه او در کاشمر، مرکز جریانسازی فرهنگی برای نوجوانان است.
- ارائه روایتهای مستند از مقاومت او در برابر رضاخان، سرمایه اجتماعی نظام را تقویت میکند.
- شهید مدرس، نمادی از «مخالفِ عاقل» است؛ نه باج میداد و نه اهل هیاهوی بیمنطق بود.
- تبیین شخصیت او بهصورت رسانهای میتواند بخشی از دیپلماسی تاریخ انقلاب اسلامی باشد.
